Μεγάλο θέμα η «πειθαρχία» σε οικογενειακά αλλά και σχολικά πλαίσια.
Πολλές φορές οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί προβληματίζονται και μπερδεύονται για το πώς να επιβληθούν στα παιδιά όταν αυτά έχουν συμπεριφορές που δεν αποδεκτές.
Οι τιμωρίες είναι η πιο γνωστή μέθοδος που χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια.
Τα τελευταία χρόνια ακούμε την έννοια των συνεπειών που χρησιμοποιούνται για τους ίδιους λόγους και στην πραγματικότητα με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή χρησιμοποιείται πρακτικά ως τιμωρία που την ορίζει ο ενήλικας απλά αλλάζει η λέξη.
Αξίζει να τονιστεί ότι πολλές φορές οι ενήλικες βαφτίζουν τις τιμωρίες «συνέπειες». Σε κάθε περίπτωση όταν χρησιμοποιούμε έτσι τις συνέπειες δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις τιμωρίες.
Ας δούμε κάποια δεδομένα, τι είναι «τιμωρία» και τι «συνέπεια» και τις επιπτώσεις τους στα παιδιά, στους ενήλικες αλλά και στη σχέση μεταξύ τους!
Οι λέξεις «συνέπεια» και «τιμωρία-ποινή» χρησιμοποιούνται συχνά, όταν μιλάμε για πειθαρχία.
Υπάρχει ωστόσο τεράστια διαφορά μεταξύ των συνεπειών και των ποινών-τιμωριών.
Καταρχάς όταν λες «πειθαρχία», ας αναρωτηθείς τι εννοείς.
Τι θέλεις να πετύχεις με τις ποινές, τις τιμωρίες και τις συνέπειες; Ποιος είναι ο στόχος σου;
Τι θέλεις να καταλάβει το παιδί μέσα από την αντίστοιχη διαδικασία;
Μήπως να πάρει το παιδί ένα μάθημα;
Μήπως να καταλάβει ότι έκανε λάθος;
Μήπως να αλλάξει συμπεριφορά, να σταματήσει αυτό που κάνει και να κάνει κάτι άλλο;
Μήπως να κάνει τελικά το παιδί αυτό που θέλεις εσύ;
Όταν αναφερόμαστε σε σχέση ενήλικα παιδιού, γονιού- παιδιού, δασκάλου- μαθητή, πειθαρχία είναι συνήθως το να υπακούσει το παιδί σε αυτό που θέλει ο ενήλικας, σε κάποιον κανόνα ίσως που έχει δημιουργήσει, σε κάποιο ηθικό κανόνα στον οποίο πιστεύει.
Η τιμωρία είναι μια δράση που προκαλεί συναισθηματικό ή σωματικό πόνο σε ένα παιδί. Χρησιμοποιείται ως μέσο εξαναγκασμού για να κάνει το παιδί να συμπεριφέρεται «καλά» ή να κάνει ό, τι θέλει ο ενήλικας. Οι τιμωρίες συχνά δεν συνδέονται με το πρόβλημα συμπεριφοράς και αρκετές φορές κάνουν τα παιδιά να ντρέπονται για τον εαυτό τους. Τα κάνουν να αισθάνονται άσχημα για το ποιοι είναι ως πρόσωπα και στην πραγματικότητα δεν έχουν καταλάβει τι είναι αυτό που έχουν κάνει και γιατί έχει ενοχλήσει τόσο τους γονείς, ειδικά όταν πρόκειται για αξιακά θέματα, για ηθικούς κανόνες.
Μπορεί κάποιος να τιμωρήσει ένα παιδί, όταν διαθέτει αποκλειστικούς τρόπους ικανοποίησης κάποιων αναγκών του, όταν έχει την εξουσία να του αφαιρεί σημαντικά για το ίδιο αντικείμενα, δραστηριότητες κλπ, να του προκαλεί σωματικό, συναισθηματικό, ψυχολογικό πόνο.
Τιμωρίες
Παραδείγματα :
Ένα 5χρονο δεν μαζεύει τα παιχνίδια του όταν του το λένε – Οι γονείς του φώναξαν και του έριξαν μια στον ποπό (δεν είναι τίποτα αυτό, κι εμένα με έδερναν, δεν έπαθα τίποτα…)…
Ένας 7χρονος αντιμιλά στη μητέρα του – ο γονιός του κρύβει/πετάει το αγαπημένο του επιτραπέζιο…!!!
Το παιδί σας δεν διαβάζει τα μαθήματά του. Του λέτε ότι δεν θα βρεθεί με τους φίλους του για παιχνίδι καθόλου το ΣΚ.
Μια 9χρονη «αντιμίλησε» στον δάσκαλο – Ο δάσκαλος κάλεσε τους γονείς της…
Μια 12χρονη δεν καθαρίζει το δωμάτιό της – Οι γονείς της, της είπαν ότι μέχρι να το καθαρίσει, δεν θα βγει από κει…
Ένας 14χρονος αφήνει το ποδήλατο στην είσοδο του γκαράζ – Ο πατέρας του το «εξαφάνισε»…
Οι τιμωρίες είναι αναποτελεσματικές επειδή :
Ενισχύουν την αρνητική άποψη του παιδιού για τον εαυτό του- χτίζουν πληγωμένη αυτοεκτίμηση.
Τα πληγωμένα παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους ως ανάξια της αγάπης του γονιού – και συχνά πιστεύουν ότι αξίζουν να τιμωρηθούν. Αυτό δημιουργεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Εάν ένα παιδί πιστεύει ότι είναι «κακό» και αξίζει τιμωρία, θα ενεργεί αντίστοιχα. Όταν συμπεριφέρεται άσχημα, αισθάνεται χειρότερα για τον εαυτό του και κλιμακώνει τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Αυτός είναι ένας φαύλος κύκλος που προκαλεί επιπλέον τιμωρία. Κάθε εμπειρία τιμωρίας ενισχύει την αρνητική αυτοεκτίμηση του παιδιού και δημιουργεί για το παιδί μια προσδοκία από το ίδιο και τους άλλους, για επιπλέον κακή συμπεριφορά.
Επομένως είναι επιζήμια για την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Η σωματική τιμωρία (χτύπημα, τράβηγμα αυτιού κλπ) βλάπτει τα παιδιά σωματικά και συναισθηματικά. Η λεκτική και συναισθηματική τιμωρία (φωνές, απειλές, αποδοκιμασία, ταμπέλες/χαρακτηρισμοί, κριτική, γελοιοποίηση, απόσυρση προνομίων-αγαπημένων αντικειμένων/ασχολιών, παθητική επιθετικότητα/διπλά μηνύματα/αγνόηση) είναι ιδιαίτερα επώδυνη για τα παιδιά, που χρειάζονται να νιώθουν ασφάλεια, σταθερότητα και αποδοχή και όχι απειλή.
Δημιουργούν συναισθηματική απόσταση.
Η τιμωρία μπορεί να δημιουργήσει πληγές που κάνουν τα παιδιά να φοβούνται να εμπιστευτούν και να νιώσουν ασφάλεια. Τα πληγωμένα παιδιά πιστεύουν ότι πρέπει να διατηρήσουν τη συναισθηματική απόσταση για να προστατευθούν από την πιθανότητα μελλοντικού τραυματισμού (συναισθηματικού, σωματικού). Η τιμωρία τροφοδοτεί την άμυνα τους ενάντια στο να είναι συναισθηματικά «κοντά» με τους γονείς τους και μακροπρόθεσμα με τους υπόλοιπους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής τους.
Προκαλούν αρνητικό κλίμα.
Η τιμωρία συνοδεύεται σχεδόν πάντα από θυμό. Δεν δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να καταλάβουν ποια συμπεριφορά τους δεν είναι αποδεκτή, αφού συνήθως δεν τους εξηγούμε με σωστό τρόπο κι έτσι μένουν να διαπραγματευτούν μόνα τους το συναίσθημα του θυμού που ως επί το πλείστον βιώνουν κι επειδή δεν τα διευκολύνουμε να καταλάβουν τι νιώθουν εκτός από θυμό (πχ αδικία), ενισχύει τη νοοτροπία «εγώ το παιδί, εναντίον σου».
Προκαλούν τα παιδιά να επικεντρωθούν στον θυμό τους προς τους γονείς τους ή τον δάσκαλο, αντί να επικεντρωθούν στο τι μπορούν να κάνουν καλύτερα την επόμενη φορά. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να σκεφτεί, “Η μαμά μου είναι κακή” αντί “έκανα «αυτό» και δεν ήταν οκ για τη μαμά γι΄αυτόν τον λόγο, συγκεκριμένα.”
Αναπαράγεται και συντηρείται κλίμα επιθετικότητας και δυσαρέσκειας και σπάνια μπορείτε να επηρεάσετε το παιδί για σημαντικά θέματα, κυρίως θέματα αξιών. Ποιος άνθρωπος εξάλλου θέλει να μοιάσει σε έναν δυνάστη… στον δυνάστη του;
Το αποτέλεσμα είναι προσωρινό.
Το παιδί μπορεί να φαίνεται να συμμορφώνεται βραχυπρόθεσμα και συνήθως μόνο με την παρουσία του «τιμωρού». Η τιμωρία διδάσκει και εκπαιδεύει τα παιδιά να ανταποκρίνονται από φόβο και όχι από δική τους επιθυμία να ευχαριστήσουν ή από σεβασμό για τις ανάγκες του άλλου.
Αφήνουν το παιδί στο κενό να κάνει όποια ερμηνεία μπορέσει γι΄ αυτό που συμβαίνει,
Πχ «Αν σκέφτομαι τον εαυτό μου και όχι τους γονείς μου ή αν παίρνω αποφάσεις μόνος μου ή αν δεν εγκρίνουν οι γονείς μου, θα έχω ένα τίμημα να πληρώνω»
Αυτό, φυσικά, έρχεται σε αντίθεση με αυτό που πραγματικά θέλουν οι περισσότεροι γονείς για τα παιδιά τους, δηλαδή να τα μεγαλώνουν για να είναι ανεξάρτητα και να σκέφτονται για τον εαυτό τους και να αυτό-πειθαρχούν!
Ας περάσουμε στην έννοια των συνεπειών. Ας δούμε τι είναι οι συνέπειες και πόσο διαστρεβλωμένα τις χρησιμοποιούμε κάποιες φορές.
Ο κόσμος βασίζεται στην αρχή των φυσικών συνεπειών. Υπάρχει μια άμεση, φυσκική και λογική συνέπεια σε κάθε ενέργεια. Εάν πχ φτάσετε αργά στο αεροδρόμιο, χάνετε την πτήση σας.
Οι συνέπειες είναι τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη συμπεριφορά κάποιου είτε θετικής είτε αρνητικής. Το να επιτρέπεις να βιώνει το παιδί τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του είναι το καλύτερο, έτσι ώστε να μαθαίνει τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος δηλαδή της συμπεριφοράς του και των συνεπειών της. Του επιτρέπεις έτσι, να μεγαλώσει, να ωριμάσει.
Οι ενήλικες μπορούν να επιτρέψουν στα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις φυσικές συνέπειες των επιλογών τους, όταν είναι ασφαλές να το κάνουν (μην επιτρέψετε στο παιδί σας να βάλει το δάχτυλό του στην πρίζα… για να «διδαχθεί ένα μάθημα»…), όταν δηλαδή ένα παιδί είναι πιθανό να μάθει ένα σημαντικό μάθημα ζωής με το δυνατό μικρότερο κόστος.
Συνέπειες
Παραδείγματα:
- Το παιδί σου δεν φοράει το παλτό του έξω. Κρυώνει.
- Το παιδί σου χάνει το τηλέφωνό του. Δεν έχει πλέον τηλέφωνο.
- Το παιδί σου δεν μελετά αρκετά για τις εξετάσεις του. Αποτυγχάνει στις εξετάσεις του.
- Το παιδί σου σηκώνεται αργά για το σχολείο και χάνει την ευκαιρία να τον πάτε εσείς καθώς φεύγεις την ίδια ώρα μ΄εκείνο για τη δουλειά σου. Θα πάει με τα πόδια και πιθανότατα θα πάρει απουσία τις πρώτες ώρες.
- Το παιδί σου αρνείται να σταματήσει να παίζει για να φάει μεσημεριανό. Η φυσική συνέπεια είναι ότι σύντομα θα πεινάσει, πιθανόν να αλλάξει η διάθεσή του, να έχει νεύρα κλπ.
- Το παιδί σου αφήνει το αγαπημένο του παιχνίδι έξω στην αυλή και βρέχει. Η φυσική συνέπεια είναι ότι το παιχνίδι του θα βραχεί και θα καταστραφεί και αν καταστραφεί, δεν θα το έχει πια.
Tι διδάσκουν οι συνέπειες:
Οι συνέπειες προετοιμάζουν τα παιδιά για ενηλικίωση αναλαμβάνοντας την ευθύνη των πράξεών τους, βοηθώντας τα να σκέφτονται κάθε φορά τα πιθανά επακόλουθα των επιλογών τους.
- Οι φυσικές συνέπειες βοηθούν τα παιδιά να συνεχίσουν να αισθάνονται καλά για τον εαυτό τους, ενώ ταυτόχρονα τους δίνουν αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να κάνουν μια καλύτερη επιλογή την επόμενη φορά
- Τα παιδιά μαθαίνουν να συνδέουν τις πράξεις τους με τις συνέπειες, όταν τους επιτρέπεται να βιώσουν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους.
Οι υπερπροστατευτικοί γονείς που απαλλάσσουν τα παιδιά από όλες τις φυσικές συνέπειες τους στερούν κατά συνέπεια, τις ευκαιρίες να «επιστρέψουν» από την αποτυχία ή να μάθουν πώς να ανακάμψουν από λάθη, να εξοικειωθούν με αυτές τις αναπόφευκτες στη ζωή «διαδρομές».
Τα περισσότερα παιδιά δεν καταλαβαίνουν καν τους λόγους πίσω από τους κανόνες των γονιών τους. Αντί να μαθαίνει, “πρέπει να φοράω ένα σακάκι γιατί είναι κρύο έξω και θα παγώσω”, ένα παιδί μπορεί να καταλήξει, “Πρέπει να φορέσω ένα σακάκι, γιατί η μαμά μου με αναγκάζει.” - Ενθαρρύνουν την αυτοκριτική (την ικανότητα να μαθαίνει από τα λάθη) και την ανάπτυξη μιας εσωτερικής φωνής αυτοέλεγχου. Βοηθά το παιδί να αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις του. Οι συνέπειες δίνουν στο παιδί σας το μήνυμα ότι είναι ικανό να αναλάβει την ευθύνη για προβλήματα και να τα χειριστεί.
- Οι φυσικές συνέπειες δημιουργούν επίσης δυνατότητα για ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων. Εάν το παιδί σας πήγε έξω χωρίς σακάκι χθες και ένιωσε κρύο, σήμερα θα είναι πιο πιθανό να σκεφτεί τι μπορεί να κάνει για να αποτρέψει αυτό, να συμβεί ξανά.
Οι φυσικές συνέπειες ωστόσο δεν λειτουργούν άμεσα στα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας και των πρώτων τάξεων του δημοτικού γιατί δεν έχουν την ικανότητα λόγω αναπτυξιακών σταδίων να καταλάβουν ότι η συνέπεια είναι άμεσο αποτέλεσμα της συμπεριφοράς τους.
Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να διακρίνουν πώς η συμπεριφορά τους οδήγησε σε κάποια συνέπεια.
Σε κάθε περίπτωση το μυστικό για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η συνέπεια είναι να έχει επικοινωνηθεί προληπτικά, πριν το παιδί δηλαδή δράσει, γιατί αν επικοινωνηθεί εκ των υστέρων, μοιάζει με μία ακόμα τιμωρία ή απειλή τιμωρίας.
Πώς να επιτύχετε θετική πειθαρχία χωρίς τιμωρίες-ποινές ή «συνέπειες»
- Αποδέξου ότι υπάρχουν όρια στο τι μπορείς να ελέγξεις και έχε ρεαλιστικές προσδοκίες ανάλογα με την ηλικία του παιδιού
Δεν μπορείς να ελέγχεις όλες τις συμπεριφορές του παιδιού σου. Αυτό όμως που μπορείς να ελέγξεις είναι η δική σου συμπεριφορά και τον τρόπο επικοινωνίας σου ως προς το τι δεν σου αρέσει!
Επίσης μην ξεχνάς τι μπορεί και τι δεν μπορεί να αντιληφθεί το παιδί σου ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο και την ηλικία του.
Δεν μπορείς να περιμένεις από το τρίχρονο να «σεβαστεί» την ανάγκη σου για ησυχία, όπως μπορεί το οχτάχρονο. - Εργαστείτε ως ομάδα με την/τον σύντροφό σας.
Οι γονείς μπορεί να έχουν διαφορετικά επίπεδα ανοχής για αυτό που είναι αποδεκτό ή απαράδεκτο. Βεβαιώσου ότι εσύ και ο σύντροφός σου μιλάτε για τις αξίες και τις πεποιθήσεις σας ειδικά για τα θέματα διαπαιδαγώγησης, ώστε να γνωρίζετε τι πιστεύει ο καθένας σας και πόσο κοντά ή μακριά βρίσκεστε σε κάποια θέματα ώστε όταν προκύψουν, να έχετε μόνο τη διαχείριση προς το παιδί. - Συζητάτε συχνά και προληπτικά στην οικογένεια για τις φυσικές συνέπειες, ειδικά αν πρόκειται για θέματα ηθικής-αξιών. Μόνο τότε δεν λειτουργούν ως κεκαλυμμένες τιμωρίες.
Εξηγήστε πχ. στο παιδί σας ότι εάν κλέψει, οι άνθρωποι δεν θα το εμπιστεύονται. Ή αν χτυπάει τους συμμαθητές του, κανείς δεν θα θέλει να γίνει φίλος του. Αυτές είναι οι άμεσες συνέπειες που θα προκύψουν από τις επιλογές του.
Οι φυσικές συνέπειες πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να διδάξουν τα παιδιά να κάνουν καλύτερες επιλογές στο μέλλον και όχι να τους κάνουν να υποφέρουν για τα λάθη που έχουν ήδη κάνει. Έτσι, προτού επιτρέψεις να συμβούν φυσικές συνέπειες, βεβαιώσου ότι το παιδί σου θα είναι σε θέση να μάθει με ασφάλεια ένα μάθημα ζωής από την εμπειρία του. - Όρισε τη σκηνή.
Αφιέρωσε χρόνο για να βρείτε έναν ήσυχο χώρο όπου μπορείς να εστιάσεις στο παιδί σου. Μείωσε τους αντιπερισπασμούς. Βεβαιώσου ότι έχεις και εσύ και το παιδί τη σωστή διάθεση, ώστε να είναι πιο πιθανό να είναι δεκτικό. - Συνδεθείτε με τα μάτια.
Η βλεμματική επαφή είναι το κλειδί για να αποκτήσεις την προσοχή του παιδιού σου, να δώσεις και να λάβεις σαφή μηνύματα και να δημιουργήσεις μια συναισθηματική σύνδεση. - Αναγνώρισε τα μη λεκτικά μηνύματα.
Η γλώσσα του σώματός σας, οι εκφράσεις του προσώπου και ο τόνος της φωνής στέλνουν ισχυρά μηνύματα. Άγγιξε απαλά το χέρι ή τον ώμο του παιδιού σου, δείξε αποδοχή και ενσυναίσθηση και κάνε ένα άνοιγμα, άκου το πριν του μιλήσεις. Κατέβα στο επίπεδο του παιδιού (παρά σε εκφοβιστική θέση, όπως όταν στέκεσαι όρθιος μπροστά του). Ο στόχος σου είναι να διδάξεις και να συνδεθείτε, όχι να εκφοβίσεις ή να ελέγξεις. - Επικεντρώσου στη συμπεριφορά, όχι στο παιδί.
Μετάφερε το μήνυμα, “Δεν μου αρέσει η επιλογή και η συμπεριφορά σου, όχι δεν μου αρέσεις εσύ…” Θέλεις το παιδί σου να μάθει από την εμπειρία αντί να αισθάνεται κριτική, απόρριψη ή ντροπή – όλα τα συναισθήματα που επιβεβαιώνουν την ίσως ήδη χαμηλή αυτοεκτίμησή του. - Χρησιμοποίησε τις δηλώσεις «Εγώ» και όχι «Εσύ»
Για παράδειγμα, λέγοντας «Δεν θα ακούσω όταν μου μιλάς έτσι», παραδίδει ένα σαφέστερο μήνυμα σχετικά με το τι είναι αποδεκτό από το «καλύτερα να σταματήσεις να μου μιλάς έτσι». - Μην κάνεις διάλεξη και άκουσε και το παιδί.
Να είσαι το δυνατόν σύντομος. Προσπάθησε να μην λες στο παιδί σου τα ίδια με σκοπό να το κάνεις να αλλάξει συμπεριφορά. Δώσε του χώρο χωρίς κριτική, να σου πει γιατί έκανε ό,τι έκανε. Το “δεν ξέρω” είναι οκ να το πει το παιδί γιατί πραγματικά μπορεί να μην του είναι συνειδητό τι το οδήγησε να συμπεριφερθεί έτσι. Οι δεξιότητες ακρόασης και εκείνες για τη δική σας οριοθέτηση είναι το κλειδί για να καταλάβετε και εσείς και το ίδιο το παιδί το «γιατί» του. - Έλεγξε τον θυμό σου.
Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα όταν οι ενήλικες είναι σταθεροί, αλλά και ήρεμοι. Οι φωνές, η κριτική, το κήρυγμα και η απώλεια της ψυχραιμίας σου δεν αποτελούν θετικό πρότυπο αντιμετώπισης και επικοινωνίας και στέλνεις το μήνυμα ότι το παιδί σου ότι ελέγχει τις συναισθηματικές σου αντιδράσεις.
Βέβαια, επειδή σε πραγματικές συνθήκες, θα συμβεί και το να εκραγείς, να ξέρεις ότι μπορείς και σε δεύτερο χρόνο να κάνεις μία επανορθωτική κίνηση για τη σχέση σας.
Και σ΄ αυτό το σημείο είναι καίριο να αναφέρω τις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και της δικής σου οριοθέτησης, γιατί χωρίς αυτές θα επαναληφθεί απλά η σύγκρουση αφήνοντας πίσω ίσως και άλλα συντρίμμια… - Μην απειλείς και μην προειδοποιείς.
Οι επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις υπονομεύουν την αξία και τη βαρύτητα όσων λες ειδικά όταν εκφράζονται με δηλώσεις ΕΣΥ.
«Σου είπα να δώσεις χρόνο για να καθαρίσεις το δωμάτιό σου. Εάν δεν το κάνεις τώρα, δεν θα δεις τηλεόραση! “ - Να είσαι συνεπής.
Μην αγνοήσεις τη συμπεριφορά του παιδιού σου μία φορά, ενώ θα διαμαρτύρεσαι για την ίδια συμπεριφορά όταν επαναληφθεί. Σαφώς τα όρια αποδοχής μας δεν είναι ίδια κάθε στιγμή, ωστόσο, το παιδί σας θα κάνει το καλύτερο, όταν είσαι συνεπής και σταθερή/ός σε όλα όσα λες και κυρίως σε όλα όσα κάνεις. - Μην τα παρατάς!
Η γονεϊκότητα είναι μια δύσκολη «δουλειά» και χρειάζεται υπομονή κι επιμονή….!
Συνοψίζοντας, οι τιμωρίες προκύπτουν τις περισσότερες φορές από τον θυμό, την απογοήτευση, την αγωνία και τον φόβο του γονέα και μοιάζουν συχνά με μια απόσυρση της αγάπης για να κάνουν το παιδί να κάνει αυτό που θέλει ο γονιός να κάνει.
Αυτή η προσέγγιση δεν βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν νέους τρόπους ανάληψης ευθύνης για τη συμπεριφορά τους. Μπορεί επίσης να είναι καταστροφικό για τη σχέση.
Οι τιμωρίες δίνουν έμφαση στο να βιώσει το παιδί δυσάρεστα, να στερηθεί κάτι ευχάριστο, ώστε να μην επαναλάβει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, απαιτεί υπακοή, δεν επηρεάζει μακροπρόθεσμα, ενισχύει την εξουσία του γονέα και όχι την ισοτιμία, δεν βοηθά το παιδί να κατανοήσει τις ανάγκες του γονέα και να αλλάξει συμπεριφορά από νοιάξιμο και σεβασμό.
Αντίθετα οι συνέπειες βοηθούν τα παιδιά να δουν ότι έκαναν μια κακή επιλογή, αλλά είναι ικανά να λειτουργήσουν διαφορετικά στο μέλλον.
Εν ολίγοις, συνέπειες = μάθηση όταν χρησιμοποιούνται προληπτικά και όχι τιμωρητικά εκ των υστέρων.
Όταν οι ενήλικες ανταποκρίνονται με αποτελεσματικό τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν να κάνουν καλύτερες επιλογές στο μέλλον.
Οι συνέπειες επικοινωνούν στο παιδί σου ότι η συμπεριφορά τους είναι η επιλογή και η ευθύνη του. Η δική σου ευθύνη είναι να το βοηθήσεις να μάθει πώς να αντιμετωπίζει τις συνέπειες των πράξεών του ώστε να ωριμάζει σε κάθε ευκαιρία. Να γίνει ένας «μεγαλωμένος», υπεύθυνος, ανεξάρτητος και χαρούμενος ενήλικας!